Polipy pod kontrolą

Mechaniczne lub chemiczne drażnienie śluzówki powoduje rozrost komórek nabłonkowych błon śluzowych, które wraz z naczyniami krwionośnymi i tkanką łączną tworzą polipy. Są to zmiany nienowotworowe, jednak niektóre z nich – na szczęście rzadko – złośliwieją. Wyglądem swym przypominają maleńkie baloniki. Są dwa rodzaje polipów: uszypułowane i nieuszypułowane. Najczęściej występują uszypułowane, które przypominają swym wyglądem okrągły grzybek wyrastający jakby na wąskiej nóżce ze śluzówki. Lokują się tam, gdzie są błony śluzowe, a więc w nosie, przełyku, czasami w uchu, zatokach szczękowych, krtani, jelicie grubym, macicy i jej szyjce. Terapia farmakologiczna nie likwiduje polipów – trzeba je operować. Obecnie w większości przypadków usuwa się je endoskopowo. W miejsce ich zagnieżdżenia wprowadza się pętlę elektrokoagulacyjną lub odpowiednie kleszczyki. Operacje są bezpieczne. Trwają stosunkowo krótko, niektóre zabiegi można wykonać ambulatoryjnie, a pacjent szybko po nich wraca do zdrowia. Wiele polipów nie daje żadnych objawów. Mają one tendencję do odrastania i dlatego należy poddawać się okresowym kontrolom.

Polipy nosa i krtani

Polipom nosa nie zawsze towarzyszy katar. Ich charakterystycznym objawem jest brak drożności. Chory ma ciągle zatkany nos, a do tego może wystąpić zanik powonienia. Inną dolegliwością są powtarzające się masywne krwotoki. Polipy nosa sprzyjają nawracającym nieżytom górnych dróg oddechowych, mogą nawet zniekształcić głos. Towarzyszyć też mogą nadwrażliwości alergicznej na salicylany (np. aspirynę) i astmie oskrzelowej. Sytuują się najczęściej przy ujściu zatok do nosa, w miarę wzrostu powodują mniejsze lub większe jego zniekształcenie. Po dokładnym zbadaniu laryngologicznym z użyciem endoskopu, a niekiedy innych nowoczesnych metod i po stwierdzeniu obecności w jamie nosowej polipów wykonuje się zwany polipektomią (usunięcie). Osoby pracujące głosem (np. nauczyciele, śpiewacy), a także nałogowi palacze często miewają chrypkę i napady duszności. Można wówczas podejrzewać polipy krtani. Są one stosunkowo łatwe do zdiagnozowania. Powinno się je możliwie szybko usunąć, gdyż mają tendencję do zezłośliwienia.

Polipy jelita grubego

Czasami powodują powtarzające się krwawienia z odbytu. Często jednak nie dają żadnych dolegliwości. Wykrywa się je przypadkowo przy badaniu radiologicznym przewodu pokarmowego, ale najczęściej podczas kolonoskopii. Polega ona na wziernikowaniu jelita grubego za pomocą endoskopu. Niektóre polipy ulegają zezłośliwieniu, powinny więc być usunięte chirurgicznie. Gdy nie są zbyt duże, można tego dokonać podczas badania kolonoskopowego. Po takim zabiegu chory szybko wraca do zdrowia. Obowiązują go jednak systematyczne kontrole w terminach wskazanych przez lekarza.

Polipy macicy: polipy szyjki i trzonu macicy

Są dwa rodzaje polipów: szyjki i trzonu macicy. Te pierwsze są wynikiem przerostu prawidłowej tkanki kanału szyjki lub macicy i zwykle wystają do pochwy. Ich przyczyną może być uprzednie uszkodzenie szyjki macicy. Te drugie rozwijają się wewnątrz jamy macicy z pogrubionej błony śluzowej. Mogą one blokować kanał szyjki i wystawać na zewnątrz do pochwy. Zazwyczaj pojawiają się u kobiet w wieku przekwitania. Zarówno jedne jak i drugie często nie dają żadnych dolegliwości. Czasami tylko występuje nieprawidłowe krwawienie czy plamienie między miesiączkami, po stosunku lub menopauzie, albo wodnista wydzielina z pochwy, podbarwiona krwią. Polipy zamykające wejście do kanału szyjki macicy bywają przyczyną niepłodności, dlatego trzeba je jak najszybciej usunąć. Rozpoznanie polipów dróg rodnych jest łatwe. Można je wykryć podczas badania ginekologicznego. Niektóre jednak są niewidoczne, chociaż dają objawy, np. krwawienie. Wtedy trzeba wyłyżeczkować wnętrze jamy macicy lub zastosować badanie zwane histeroskopią. Oba zabiegi pozwalają przy okazji usunąć polipy. Zwykle pobiera się materiał do biopsji, aby wykluczyć obecność nowotworu. Jeżeli kobieta miała krwawienia, to praktycznie są one nie do odróżnienia od tych wynikających z niezależnie rozwijającego się raka. Dlatego niezbędne jest badanie mikroskopowe pobranego materiału.